Köpeklerin ve Kedilerin Yaşamlarının Değişik Safhalarında Beslenmeleri
Erişkin Köpeklerin Beslenmesi:
Erişkin ve herhangi bir performans göstermeyen köpekler günde 1 öğün beslenirler. Tek öğünle beslemenin; yem tüketiminin daha kolay kontrol edilmesi, iş kolaylığı ve dışkılama zamanının ayarlanabilmesi gibi avantajları vardır. Günde 2-3 öğün köpek maması ile besleme aşırı yem tüketimine yol açarak hayvanın yağlanmasına neden olabilir.
Gebe Köpeklerin Beslenmesi:
9 hafta olan gebelik süresinin ilk 6 haftasında gebe köpeğin fazladan beslenmesine gerek yoktur ancak köpeğin bu dönemde zayıflamasına da izin verilmemelidir. Gebeliğin 5-6. haftalarından itibaren ekstra bir mama değişikliği yapmaksızın, günlük yiyecek miktarı her hafta %10-15 artırılarak doğuma kadar önceki miktarın %150’sine çıkarılır. Günlük verilen yiyecek miktarı 2-3 öğüne bölünerek yedirilmelidir. Gıdaların sindirebilirliği yüksek olmalıdır. Özellikle gebeliğin son döneminde su kapsamı yüksek gıdalar verilmemelidir.
Laktasyondaki (Süt Verimi) Köpeklerin Beslenmesi:
Köpekler 2 ay kadar yavrularını emzirirler. Laktasyonun 3-6. haftası süt veriminin en yüksek olduğu dönemdir. Bu dönemde enerji gereksinimi yaşama payının 2-3 katına çıkar. Laktasyon döneminde verilecek gıdaların; sindirebilirliği, protein kalitesinin ve lezzetinin yüksek olması, vitamin ve mineraller bakımından yeterli olması gerekir. Bu dönem için ya da yavru köpekler için hazırlanmış mamalar günde en az 4 defa hayvanın yiyebildiği kadar verilmelidir.
Yavru Köpeklerin Beslenmesi:
Yavru köpekler ilk 4 hafta sadece anne sütü ile beslenirler (günde 10-12 kez annelerini emerler). Anne sütünün verilemediği durumlarda, bu amaçla hazırlanmış özel süt ikame mamaları kullanılabilir ya da evde hazırlanan karışımlar verilebilir. 5. haftadan itibaren süt dışındaki gıdalara alıştırılmaya başlanmalıdır. Bu amaçla günde 1-2 saat annelerinden ayrılarak önlerine et suyu, bisküvi kırıntıları doğranmış süt konulabilir. İnek sütünün laktozu yüksek olduğundan (%4,7) yavrulara fazla miktarda verilmemelidir. 6-8 haftalık yaşlarda tamamen sütten kesilebilirler, ancak bu işlem birdenbire yapılmamalıdır. Sütten kesimden sonra, erişkin ağırlığa ulaştıkları sürenin ilk 1/4’ünde günde 4 öğün, sonraki 1/4’ünde günde 3 öğün, erişkin canlı ağırlığa ulaşıncaya kadar ise günde 2 öğün beslenirler. Küçük köpek ırkları 6-9, iri cüsseli ırklar 18-24 aylık yaşta erişkin canlı ağırlığa ulaşırlar. Köpeklerin büyüme döneminde kontrolsüz büyümeleri önlenmeli ve vücut kondisyonları takip edilmelidir.
Yaşlı Köpeklerinin Beslenmesi:
Yaşlı köpekler şişmanlamaya müsait olup, kalp ve böbrek fonksiyonları yetersiz olabilir. Yaşlı köpeklerin diyetleri düşük kalori, hafif kısıtlanmış fakat yüksek kaliteli protein, nispeten düşük düzeyde fosfor ve sodyum içermelidir. Ayrıca B kompleks vitaminlerce zengin olmalıdır. Yaşlı fakat zayıf kondisyonlu köpeklerde kısıtlama yaparken dikkat edilmelidir.
Erişkin Kedilerin Beslenmesi:
Kedilerin erişkin ağırlıkları arasında ırklara göre fazla bir farklılık görülmez (3-5 kg). Bu durum kedilerin besin maddesi gereksinimlerinde çok farklılık yaratmaz. Ancak barındırıldıkları ortama, kedinin karakterine ve aktivitesine, içinde bulunduğu fizyolojik duruma ve yaşına göre besin maddesi ve enerji gereksinimi değişebilir. Kediler, karnivor (etçil) özelliklerini hala korumaktadırlar. Kediler ad libitum (serbest önünde sürekli yem ve su bulunacak şekilde) beslenmeye yatkındırlar ve bir günde az miktarlarda fakat çok sayıda öğünü tercih etmektedirler.
Kedilerin Gebelik ve Laktasyon Döneminde Beslenmeleri:
Köpeklerin vücut ağırlığı gebeliğin son 3 haftasında artarken, kedilerinki gebeliğin ilk haftasında artmaya başlar. 9 haftalık gebelik süresince, gebe kedinin canlı ağırlığı %40 oranında artış gösterir. Kazanılan bu ağırlığın %40’ı doğum sırasında, geriye kalanı laktasyon periyodu sırasında kaybedilir. Gebe ve laktasyondaki kediler için özel bir besleme programına gerek yoktur. Lezzetli, sindirilebilirliği ve protein kalitesi yüksek, vitamin ve mineraller bakımından dengeli bir diyetin ad libitum olarak yedirilmesi yeterli bir besleme sağlamaktadır. Laktasyon (süt emzirme dönemi) sırasında anne kedinin enerji gereksinmesi yaşama payının 3-4 katına ulaşır.
Yavru Kedilerin Beslenmesi:
Yavru kediler (80-140 gr doğarlar) ilk 4 hafta tamamen anne sütüne bağımlıdırlar. 4. haftada doğum ağırlığının 3 katına ulaşırlar. Bu yaştan sonra yavaş yavaş anne sütü dışındaki gıdalara (kıyma, ince doğranmış etli ve sulu gıdalar) alıştırılmaya başlanmalıdır ancak sütten kesme birdenbire yapılmamalıdır. Erişkin bir kedinin günlük enerji ihtiyacı 70-90 Kkal/kg canlı ağırlık iken yavru kediler 260 Kkal enerjiye ihtiyaç duyarlar. Yavru kediler 6 aylık yaşta erişkin ağırlıklarına yaklaşırlar ve 1 yaşında erişkin ağırlık ve erişkin dönemdeki enerji gereksinmesine sahip olurlar. Yavru kedilere; sindirilebilirliği ve kalitesi yüksek, iştahla yiyebilecekleri lezzetli diyetler yiyebildikleri oranda verilmelidir. Yavru kedilerin beslenmeleri ve vücut kondisyonları takip edilmeli ve yağlanmalarına izin verilmemelidir.
Sağlık ve esenlik dileklerimle…
Yazar: Veteriner Hekim Ömer KÜÇÜKAKÇALI
